33118688 021
پشتیبانی فروش
33118688 021
پشتیبانی فروش
انتخاب درست سطح مقطع کابل یکی از مهم‌ترین مراحل در طراحی و اجرای سیستم‌های برق است.
اگر کابل نازک‌تر از حد لازم انتخاب شود، گرم می‌شود و احتمال آتش‌سوزی بالا می‌رود.
و اگر ضخیم‌تر از نیاز باشد، هزینه‌ها بی‌دلیل افزایش پیدا می‌کند.
در این مقاله به زبان ساده یاد می‌گیریم که چطور بر اساس جریان، طول مسیر و نوع مصرف، سطح مقطع کابل را انتخاب کنیم.
سطح مقطع کابل در واقع مساحت هادی داخلی (مسی یا آلومینیومی) است و معمولاً با واحد میلی‌متر مربع (mm²) نمایش داده می‌شود.
هرچه سطح مقطع بیشتر باشد، کابل توانایی بیشتری برای عبور جریان دارد.
انتخاب نادرست باعث مشکلات زیر می‌شود:
افزایش دما و احتمال سوختگی یا ذوب شدن عایق کابل
افت ولتاژ در طول مسیر
آسیب به تجهیزات برقی
افزایش هزینه‌ها و هدررفت انرژی
به همین دلیل انتخاب سطح مقطع درست، هم ایمنی را بالا می‌برد، هم هزینه پروژه را بهینه می‌کند.
اگر توان مصرفی دستگاه‌ها (بر حسب وات یا کیلووات) را دارید، می‌توانید با فرمول زیر جریان را محاسبه کنید:
که در آن:
II: جریان بر حسب آمپر
PP: توان مصرفی بر حسب وات
VV: ولتاژ (معمولاً 220 یا 380 ولت)
سپس با مراجعه به جدول سمت چپ، سطح مقطع مناسب را انتخاب کنید.
به‌طور کلی هر کابل با توجه به جنس هادی و نوع نصب، مقدار خاصی جریان مجاز را می‌تواند عبور دهد.
در جدول زیر می‌توانید مقدار تقریبی جریان مجاز کابل‌های مسی را مشاهده کنید:
🔸 نکته: برای کابل‌های آلومینیومی معمولاً جریان مجاز حدود ۳۰٪ کمتر از کابل‌های مسی است.
| سطح مقطع (mm²) | جریان مجاز (آمپر) در نصب ثابت |
|---|---|
| 1.5 | 14 |
| 2.5 | 20 |
| 4 | 26 |
| 6 | 32 |
| 10 | 45 |
| 16 | 60 |
| 25 | 80 |
| 35 | 100 |
| 50 | 125 |
طول مسیر کابل:
هرچه طول کابل بیشتر باشد، افت ولتاژ نیز افزایش می‌یابد.
در مسیرهای طولانی باید سطح مقطع را یک یا دو پله بالاتر انتخاب کرد.
نوع نصب:
کابل داخل لوله، زیر خاک، روی سینی کابل یا در هوا نصب می‌شود.
هر کدام ظرفیت جریان متفاوتی دارند.
جنس هادی:
کابل‌های مسی نسبت به آلومینیومی جریان بیشتری را در سطح مقطع برابر عبور می‌دهند.
دمای محیط:
در محیط‌های گرم (مثلاً کارگاه یا موتورخانه)، بهتر است سطح مقطع را کمی افزایش دهید.
فرض کنید می‌خواهیم برای یک پمپ 3 فاز با توان 11 کیلووات و طول مسیر 40 متر کابل انتخاب کنیم.
ابتدا جریان را حساب می‌کنیم:
2 . از جدول می‌بینیم که کابل 4mm² برای این جریان کافی است.
اما چون مسیر طولانی است، یک پله بالاتر (6mm²) انتخاب می‌کنیم.
✅ نتیجه: کابل 3×6 mm² برای این پمپ مناسب است.
| نوع مصرف | افت ولتاژ مجاز |
|---|---|
| روشنایی | 3% |
| پریزها | 5% |
| موتور و پمپ‌ها | 5% تا 7% |
| عامل اصلی | تأثیر در انتخاب کابل |
|---|---|
| جریان مصرفی | تعیین سطح مقطع پایه |
| طول مسیر | افزایش سطح مقطع در مسیرهای بلند |
| نوع نصب و محیط | اصلاح بر اساس شرایط حرارتی |
| جنس هادی | کاهش یا افزایش سطح مقطع متناسب با رسانایی |
انتخاب درست کابل فقط به جدول خلاصه نمی‌شود؛ باید تمام شرایط نصب و مصرف را در نظر بگیرید تا از گرمای بیش‌ازحد و افت ولتاژ جلوگیری شود.
